Szkoła Przedwojenna

Kiedyś było inaczej. Myśmy pisali atramentami, które były w szkołach, w kałamarzach. Mam nawet świadectwo szkolne oblane atramentem. Atrament mieliśmy w buteleczkach, a w szkolnych ławkach były specjalne otwory na te buteleczki.
Piórami się pisało. Trzeba było je sobie kupić. Przeważnie kupowało się w Śliwicach. W szkole były 2 klasy, mieszane. Nauczyciel był jeden, ale się zmieniali, na początku uczyła mnie nauczycielka, potem dwóch nauczycieli. Z atramentem, z zeszytem szłam w pole, do krów. Brało się tabliczkę, to były takie do pierwszej klasy, po których się pisało, a w polu podkładało się tę tabliczkę pod zeszyt, atrament stawiało się w trawie i odrabiało się lekcje.
Do szkoły szło się rano. Do uczenia się wieczorami nafta była. Mama kazała przygaszać, żeby nie palić dużo. Nieraz sobie myślałam, czemu w miastach światła mają, a na wsiach jeszcze nie było elektryki. Ale w szkole musiała być elektryka, tylko w szkole… Do szkoły poszłam zaraz po wojnie.
Miałam swój elementarz i zeszyt (-patrz, jakie oni teraz pytania zadają, chcą wiedzieć, – to ja chcę wiedzieć, Babciu, – achaaaa…). Ja mam 5 klas, mogłam chodzić do Śliwic, albo do Lubocień, ale tam już nie chodziłam.
Stalówki się zużywały, musiałaś mieć ich więcej. Jak się zepsuło trzeba było kupić – więcej, na zapas. Jak piszesz uważniej to na dłużej starcza. Kleksów się narobiło…
Do domu było zadawane, rodzice nie interesowali się moimi lekcjami, każdy na gospodarstwie miał swoją robotę.
Nauczycielka mieszkała w szkole na dole, od ulicy, a druga mieszkała u góry, uczyła w innej szkole. Ta moja nauczycielka stołowała się u nas, nosiłam jej obiad. Mam zdjęcie takie.
Każdy uczeń miał fartuszek szkolny, plecak
Moja mama zimą paliła w szkolnych piecach. Szła o czwartej, piątej rano, żeby rozpalić.
Zeszyty się paliło, książki odsprzedawało.
W ławkach szkolnych siedziały 4 osoby. Moje koleżanka z ławki, Halina, ładnie malować umiała, pisała też ładnie. Ławki były pochylone. (fragment).

Jako Muzeum Kaligrafii i Historii Pisma w szczególny sposób chcemy uhonorować przedwojenną szkołę. Nacisk, naturalnie, kładziemy na naukę pisania, czyli kaligrafii (choć, wbrew pozorom, nieczęsto w szkołach przedwojennych lekcje nauki pisania nazywane były kaligrafią). Gromadzimy wszystko, co się z tym wiąże. Jednak nie sposób przedstawić przedwojennej szkoły nauki pisania bez szkoły jako takiej. Charakter zajęć, ówczesny podział na przedmioty, wygląd szkoły, materiały szkoleniowe, pomocnicze, umeblowanie, sposób życia i pracy nauczycieli – to wszystko miało wpływ również na to w jaki sposób uczono dzieci pisać. Zeszyty i książki, zwłaszcza z pierwszych lat nauki, są dziś trudno dostępne. Książki przekazywano młodszym dzieciom w rodzinie lub znajomym (poza tym nierzadko jedyną osobą w szkole posiadającą książkę czy elementarz był nauczyciel), zeszytami rozpalano w piecach. Dlatego każdy zeszyt czy elementarz do nauki pisania jest w naszym Muzeum traktowany jako wyjątkowy eksponat, którym chcielibyśmy dzielić się na szeroką skalę (to w przyszłości). Gromadzimy również inne przedmioty związane ze szkołą przedwojenną, a niekoniecznie z samą kaligrafią (FOTOGRAFIE SZKOLNE). Część z tych przedmiotów obejrzeć można poniżej w galerii, a także w innych galeriach naszych zbiorów: STALÓWKI, OBSADKI, AKCESORIA SZKOLNE, ZESZYTY SZKOLNE, PODRĘCZNIKI I ELEMENTARZE.